Ünite 1 - Örgütsel Davranışa Giriş ve Yöntem
ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ VE İLGİ ALANLARI
Örgütün etkili bir biçimde fonksiyon görmesinde çalışan yani insanlar son derece kritik öneme sahiptir
Örgütsel Davranış: Bir saha çalışması olup örgüt içindeki birey ve grupların davranış ve tutumlarını anlamayı, açıklamayı, ilgi alanı insan ve örgütler olan bir disiplindir.
Örgütsel davranış birey ve grupların hareketlerinden ve etkileşimlerinden oluşur. Örgütsel davranış doğası gereği disiplinler arasıdır. Bu disiplin çok sayıda sosyal bilim veya davranış bilimlerinin bir araya gelmesi ve onlardan almış olduğu bilgi ve araştırmalara dayalıdır.
Bunlar;
- Psikoloji
- Sosyoloji
- Antropolojidir.
Psikoloji: İnsan davranışları üzerinde çalışan temel disiplinlerden biridir. Bireylerin temel tutumları, kişilik özellikleri, algı, güdü ve davranışları üzerinde
çalışır.
Sosyoloji: Sosyal davranışlar, sosyal gruplar arasındaki ilişkiler arasındaki ilişkiler, toplumsal düzen ve insan ilişkileri konusunda odaklaşır.
Antropoloji: Daha çok insan ve insan davranışlarının bütün olarak incelenmesi üzerinde durur ve temel bilgi alanı insanın yarattığı kültür söz konusudur.
ÖRGÜTSEL DAVRANIŞA İLİŞKİN TEMEL ÖNGÖRÜLER VE EĞİLİMLER
Durumsallık Yaklaşımı: Özel bir hareketi veya davranışın farklı ortamlarda farklı sonuçlarının olabileceğini ifade eder.
ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ, KÜRESEL EKONOMİ VE ULUSLARARASI TİCARET
Kozmopolit: Küresel yönetici, başka kültürlere saygılı ve onların bu farklılıklarına olumlu yaklaşan bir kişidir.
Kültür: Bir dizi görenek, değer ve inançlardan oluşan, bir ortak paydayı paylaşan insanların oluşturduğu bir yapıdır.
TEKNOLOJİKGELİŞMELER VE ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ
Teknoloji sayesinde daha az insanla daha fazla iş yapılabilir hale gelmekte, otomasyon teknolojisi ile insanların gelişmiş makine ve robotlar almaktadır.
Sanal Örgütler: Son derece esnek bir yapıda olup bir grup işletmecinin geçici olarak ortak birgün oluşturup belirgin bir işi veya fırsatı yaratmak amacıyla bir araya gelmesiyle oluşmaktadırlar.
YÖNETİCİ KİMDİR VE NE İŞ YAPAR?
Yönetici, insanları kullanarak işleri yaptıran ve yürüten kişidir.
Yöneticinin Fonksiyonları Nelerdir?
- Planlama
- Organize Etme
- Liderlik
- Kontrol
Planlama: Örgütün amaçlarını belirleme ve tanımlama, stratejiler oluşturma, çeşitli faaliyetleri koordine için planlar yapma fonksiyonudur.
Organizasyon(Örgütleme): Yöneticilerin aynı zamanda örgütün yapısından sorumlu olan kişilerdir. Ne tür işler yapılacak, bunları kim yapacak, işler ne şekilde gruplanacak, kim kime rapor edecek ve kararlar nerede alınacak, bunların hepsi organize etme fonksiyonudur.
Liderlik Etme: Her örgüt insanlardan oluşur. İşe yönlendirmek, koordine etmek yöneticinin en önemli fonksiyonudur. Yeni çalışanları güdüleyip en uygun iletişim kararları ile yönetme ve sorunları çözme bu fonksiyonu içerir.
Kontrol: Örgüt içinde faaliyetleri gözleyerek daha önce planladığı biçimde gitmelerini izlemek, aksayan veya başarılı gitmeyen işleri rayına koymak yöneticinin diğer fonksiyon alanıdır.
Yöneticinin Rolleri Nelerdir?
- Bireyler arası rolü
- Bilgi rolü
- Karar verme rolleridir.
Yöneticinin Sahip Olması Gereken Bilgi ve Beceriler:
- Teknik bilgi,
- İnsanla ilgili bilgi,
- Kavrama ile ilgili bilgi ve becerilerileridir.
Teknik bilgi yöneticinin işini yönetirken sahip olması gereken ihtisaslaşmış bilgidir. Bu bilgi örgütün eğitim kanalları ile kazanır. Bazıları da bu bilgiyi iş sırasında kazanarak geliştirirler.
İnsanla ilgili bilgi yapısı insanı güdülemek, anlamak; onlarla çalışmak, grup yaşantısını bilmekle ilgili bilgilerdir. Çoğu insanı teknik açıdan mükemmel olmasına karşılık insanla ilgili bilgi açısından yetersizdir.
Kavrama ile ilgili bilgi yapısına gelince yöneticilerin zekâ yapısı açısından karmaşık olayların tasnifi, teşhisi ve çözümleyici bir beceriye gereksinimini ifade eder.
ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ BİLİMİNDE YÖNTEM
- Olguları gözler,
- Olguları sınıflandırır,
- Olgular arasındaki ilişkilere ait hipotezler öne sürer,
- Veri toplamak için deney yapar ve bunun sonucunda olguları ispatlamaya çalışır ve
- Olgular arasındaki neden sonuç ilişkisine dayanarak genellemeler yapar.
Birçok yönetici örgütlerle ilgili bir sorun olduğu zaman davranış bilimcilerine başvurur. Böyle bir sorunla karşılaşan bilim adamının takip edeceği yol aşağıdaki gibidir.
Sorun hakkında ön araştırma: Bu aşamada konu hakkında bilgi toplanır ve sorunun sınır alanları tespit edilir.
Sorunun yeniden formülasyonu: İkinci aşamada konu davranış bilimlerinin kullandığı kavramlar doğrultusunda yeniden incelenerek sorunla ilgili diğer faktörler tespit edilmeye sorun çözüöünde izlenecek yol ve tutum belirlenmeye başlar.
Hipotez Geliştirme: Sorun hakkında genel bir kanıya varıldıktan sonra, sorunun özel yanları genelden soyutlanır. Başka bir deyişle, soruna neden olan etmenler belirginleşir ve buna ilişkin hipotezler geliştirilir.
Veri Toplama Yöntemleri:
- Sorun sahibiyle yapılan görüşmeler
- Anket
- Katılımlı ve katılımsız gözlem
- Örgüt ve sorunla ilgili içerik analizleri veya kayıtların incelenmesi
Veri Toplama Teknikleri:
- Vaka Etüdü,
- Saha araştırması,
- Laboratuvar deneyi,
- Saha deneyidir.
Vaka Etüdü: Bir gerçek yaşam öyküsünün ele alınıp detaylı bir biçimde incelenmesini ifade eder.
Saha Araştırması: Bu teknik anket ve mülakat tekniklerinin birlikte kullanılması ile uygulanır.
Laboratuvar Deneyi: Burada yapay bir ortam araştırmacı tarafından oluşturulur. Amaç, araştırmacının bağımsız değişkeni belirli bir biçimde bağımlı bir değişken üzerinde uygulamasıdır.
Saha Deneyi: Yukarıda anlatılan laboratuvar deneyine çok benzerdir. Sadece burada deney gerçek çalışma ortamlarında yapılır.
ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ ARAŞTIRMALARINDA ELDE EDİLEN BİLGİYİ İŞ YAŞAMINA UYGULAMAK
- Teşhis
- Çözüm
- Eylem
- Değerlendirme
Teşhis: Burada yöneticiler problem veya sorunla ilgili önce bilgileri toplar ve bunu problem cümlesiyle özetlemeye çalışırlar.
Çözüm: Burada teşhis aşamasından saptanan sorunun çeşitli çözüm yolları ve süreçleri ortaya konulur.
Eylem: Burada önerilen çözümler eyleme konulur. Bu süreçte yöneticiler belirgin aktivitelerin yerine getirilmesini şart koşarak bunların etkilerini problemin çözümü için görmek isterler.
Değerlendirme: Burada uygulanan çözümün istenilen etkiyi yapıp yapmadığı değerlendirilir.
